Những câu hỏi Đức Phật không trả lời
Người này tiếp tục: “Như vậy, thưa Tôn Giả Gotama, thần ngã không có chăng?. Một lần nữa, Đức Phật vẫn không trả lời. Khi đức Phật im lặng trước các câu hỏi khiến ông này phải bỏ đi.
Được biết, có không ít những người ngoại đạo có những câu hỏi tương tự và thái độ của Đức Phật chỉ là luôn giữ im lặng.
Thường đó là những câu hỏi sẽ gây tranh luận không đáng có, và hầu hết chúng xoay quanh chủ đề: quanh mười chủ đề sau:
 |
Có thể thấy, giữa nói năng và sự im lặng, thì sự im lặng là trình độ diễn đạt cao hơn, sâu hơn. Sự im lặng biểu hiện sức mạnh tự nội, sự đồng thuận nhất trí cao trong tinh thần hòa hợp thanh tịnh.
Sự im lặng này tác động lớn đối với tâm thức của con người người xưa cũng như nay, mang lại lợi ích thiết thực, giải quyết được rất nhiều vấn đề mà không có sự xung đột nào.
Lý do vì sao Đức Phật không trả lời
Trả lời cho Ma Đổng Tử lại là những câu hỏi để cậu nhận ra rằng việc cứ loanh quanh với những điều đó chỉ khiến ta thêm muộn phiền, mất đi mục tiêu sống. Trong đó có một đoạn Đức Phật chỉ rõ:
“Này Man Đồng Tử, giả như có người bị trúng tên độc bị thương, người thân của người này muốn nhổ mũi tên ra và đưa đến bác sĩ, nhưng người kia không muốn cho người nhà nhổ mũi tên ra trừ phi biết ai đã bắn tên này.
Người bắn mũi tên thuộc giòng họ Sát-đế-lợi, Bà-la-môn, Phệ-xá, hay Thủ-đà-la. Hắn cao, thấp, hay vừa, da của hắn nâu ,trắng đen hay vàng; hắn ở thành xóm ấp làng nào ?. Tôi không muốn nhổ mũi tên ra trừ phi tôi biết tôi bị loại cung tên nào bắn trúng, dây cung làm bằng gì, loại tên hình như thế nào, làm bằng chất liệu gì…
Này Man Đồng Tử; người kia chưa kịp biết rõ đáp án thì đã chết rồi, cũng như người muốn biết vũ trụ có vĩnh hằng hay không vĩnh hằng và những vấn đề liên quan nó, người kia chưa kịp được Như lai trả lời thì đã chết rồi.
Cũng như vậy, nếu có người hỏi, tôi không theo Đức Thế Tôn tu hành phạm hạnh nữa trừ phi Ngài trả lời cho tôi về những điều vũ trụ có vĩnh hắng hay không, người kia chưa được Như Lai trả lời thì đã chết rồi.
Vì đời người ngắn ngủi, nếu ai bị những vấn đề huyền hoặc này mà suốt ngày phiền não, cố chấp không xả, muốn tìm cho đến ngọn nguồn, thì càng ngày càng vào mê lộ, cuối cùng không đi ra được” .
 |
Đối với Ngài, việc tranh luận với những câu hỏi mang tính siêu hình là không cần thiết vì với những gì không thực sự cầm nắm, nhìn thấy rõ ràng sẽ luôn là tác nhân gây ra tranh cãi. Theo Ngài, chúng bị che đậy bởi tính không có ý nghĩa hoặc rối rắm không đầu không cuối của chúng.
Không phải Đức Phật không nói là vì Ngài không biết mà là vì Đức Phật quá hiểu rõ, nhìn thấu tỏ vấn đề để thấy rằng có giải thích thì người có nhận thức cơ bản của con người thì khó có thể hiểu hết những gì mình nói ra. Hơn nữa, tính hạn chế của ngôn ngữ cũng khiến mọi giải thích không thể nói ra hết được những điều thấy biết của Đức Phật.
Hơn nữa, do ngôn từ có tính hạn chế, người phàm phu không thể thông qua ngôn ngữ để hiểu được hay diễn đạt được hết những vấn đề hyền hoặc. Ngôn ngữ do con người sáng tạo dùng để biểu đạt những cảm nhận, kinh nghiệm và tư tưởng mà mình thể nghiệm qua các hiện tượng và sự vật.
Ngôn ngữ bình thường của chúng ta không thể nào đem ra diễn tả trạng thái của Niết bàn, cho dù có cố viết chúng ra, dùng ngôn từ diễm lệ, lời lẽ cao huyền cũng phí công vô ích, không thể tìm thấy những ngôn từ thích hợp để diễn giảng cảnh giới của Niết Bàn. Cho nên người câu nệ vào văn tự thì bị ràng buộc.
Hơn nữa, để trả lời một câu hỏi cũng phải lấy vô vàn kiến thức ra để xâu chuỗi, làm sáng tỏ chứ không phải chỉ gói gọn ở câu trả lời là CÓ hay KHÔNG. Điều này hoàn toàn phi thực tế nên có trả lời cũng vô nghĩa mà thậm chí còn gây tranh cãi thêm.
Đó là lý do Đức Phật chỉ nhấn mạnh vào việc tu thân và nhấn mạnh giáo lý khổ, vô thường, vô ngã. Những pháp này có mục đích giúp mọi người hiểu được cái khổ và phương pháp diệt khổ, thoát được luân hồi.
(Tổng hợp)
