Cây hương ngoài trời thờ ai – Điều không phải người nào cũng biết

Lập cây hương ngoài trời hay bàn thờ thiên hay bàn thờ ngoài trời, là phong tục đã có từ lâu đời ở nước ta. 

“Thiên” trong tiếng Hán có nghĩa là “Trời”. Từ ngàn đời xưa, Trời có vị trí quan trọng nhất trong tín ngưỡng dân gian thờ cúng, được xếp trước Phật trong các đối tượng được thờ, thứ tự người dân ta thờ bái là “Trời – Phật – Thánh – Thần”.

Do đó, ở nhiều nơi, ngoài việc thờ cúng tổ tiên thì việc lập bàn thờ thiên là việc đầu tiên của mỗi người, mỗi nhà và được tính toán rất thận trọng

Có quan niệm cho rằng, cây hương ngoài trời chính là nơi thờ tiền chủ. Tiền chủ là người chủ đầu tiên của ngôi nhà.

Người xưa quan niệm, ngôi nhà luôn có sự thay đổi theo thời gian nhưng ở tại cõi âm thì người tiền chủ vẫn luôn nhớ về ngôi nhà xưa nay của họ. Chính vì thế các chủ ở sau không muốn bị vong hồn của người tiền chủ quấy rồi nên lập một bàn thờ ngoài trời để thờ tiền chủ cho riêng gia đình mình. 

Bàn thờ của tiền chủ chính là một cây hương ở ngoài sân. Người ta thường cúng tiền chủ vào những ngày rằm, mồng một, lễ tết hoặc khi trong nhà gặp chuyện không may để xin cầu sự bình an cho mọi người trong gia đình.

Vậy trả lời câu hỏi cây hương ngoài trời thờ ai, bạn có thể lý giải theo 2 cách như trên: thờ trời đất, thần linh nói chung và tiền chủ của ngôi nhà.

 

Theo quan điểm về tâm linh và triết học, cây hương (bàn thờ ngoài trời) chính là sự kết nối giữa trời và đất, giữa cõi âm và cõi dương và cao hơn chính là ý nghĩa nhân văn, ước mong mưa thuận gió hòa, cầu mong những điều tốt đẹp đến với cuộc sống con người. Nó được trồng thẳng đứng để kết nối một phương pháp tượng trưng.

Theo nghiên cứu trong đời sống tâm linh của người Việt, cây hương có thể giúp truyền tải thông điệp thiêng liêng giữa các thế giới, giữa chốn âm dương và giữa con người thần linh hay ma quỷ.

Đặt cây hương ngoài trời để thờ cúng nhằm mục đích cúng xin “thông với thiên”, cầu mong điều cát lành. Ở trong nhà bị vướng mái, không thông thiên được, cho nên làm cây hương ngoài trời rồi ra ngửa mặt lên trời khấn vái.

Một số người phản bác rằng đã là trời thì không cần thông thiên cũng có thể thấu, tuy nhiên nếu quan niệm như vậy thì không cần phải có bất cứ một hình thức thờ cúng nào nữa kể cả bát hương.

Cây hương, bàn thờ ngoài trời có thể được đặt ở ngoài sân vườn, ban công.

Thông thường, cây hương gồm 1 trụ cao khoảng 80 cm trở lên. Phần trên cùng của trụ được làm rộng ra như một mặt bàn thờ, có thành ở đằng sau và hai bên. Ở bên trên bàn thờ có đặt một bát hương lọ hoa hoặc mâm bồng, không ghi tên hay bài vị mà có thể làm hình rồng chầu nguyệt. Trang trí hay lễ vật không cần quá cầu kì nhưng cần được bày biện thành kính, sạch sẽ và chỉn chu.

Người ta thường tiến hành nghi thức cầu khấn ban thờ ngoài trời vào những ngày rằm, mồng một, lễ tết hoặc khi trong nhà gặp chuyện không may để xin cầu sự bình an, cát tường. 

Cây hương thờ ngoài trời có thể làm bằng xi măng hoặc đá. Xây cây hương bằng xi măng có thể sơn các màu sắc khác nhau. Còn loại cây hương bằng đá thì vẫn giữ nguyên bản màu đá.

 

Người xưa thường chọn vị trí thích hợp trước rồi mới xét đến phương hướng. Do tính chất bàn thờ thiên là để gia chủ thắp hương cúng bái ngoài trời, nên cần đặt ở vị trí lộ thiên, hoặc bán lộ thiên. 

Tùy theo vị trí và hoàn cảnh mỗi nhà mà khi lập bàn thờ thiên đặt ở vị trí sao cho thuận tiện với việc thắp nhang nhất có thể.

Sau khi đã chọn được vị trí đặt cây hương, ta xét đến hướng. Thông thường hướng của các dạng bàn thờ nói chung theo phong thủy là hướng ngược với người đứng khấn để tiện cho việc lễ bái. Hướng bàn thờ tọa cát hướng cát là tốt nhất.

Tuy nhiên, đối với bàn thiên thì do bốn phương tám hướng đều là ngoài trời, cho nên vấn đề hướng không cần theo nghiêm ngặt. Nhưng vẫn cần phải lưu ý đến việc giữ được tính trang nghiêm, chỉnh tề, không nên đặt ở các góc quá khuất nẻo, cũng nên tránh hướng ra những chỗ thiếu quang đãng hoặc góc hẹp để người thắp hương khó hành lễ. 

Quan niệm cha ông ta truyền lại là nên thắp nhang cúng trời đất vào các thời khắc âm dương giao hòa, lúc chạng vạng nhá nhem, nếu theo giờ âm là giờ Mão (khoảng 5-7 giờ sáng) và vào giờ Dậu (khoảng 5-7 giờ chiều tối). 

Những lúc giỗ chạp hay như cúng giao thừa thì nếu chọn được vị trí thuận lợi cũng giúp gia chủ dễ dàng cúng bái bày đồ lễ vào ban đêm mà không va vấp.

Tín chủ con xin thành tâm sắm lễ gồm hương hoa trà quả và đốt nén tâm hương dâng lên trước án thành tâm kính mời: Đức Hoàng thiên hậu Thổ cùng Chư vị Tôn Thần.

Tiền Chủ thương xót tín chủ giáng lâm trước án và chứng giám lòng thành mà thụ hưởng lễ vật và phù trì tín chủ chúng con được toàn gia an ninh khang thái, vạn sự tốt lành. Chúng con lễ bạc tâm thành trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Phục duy cẩn cáo!

Lưu ý: Nội dung chỉ mang tính tham khảo. Việc thờ cúng có nhiều hình thức, song cốt lõi vẫn ở lòng thành, tâm hướng thiện!