Mục lục (Ẩn/Hiện)- 1. Thắp bao nhiêu nén hương trên bàn thờ ngày Tết?
- 2. Cách thắp hương thờ cúng cơ bản
- 3. Có nên thắp hương liên tục ngày Tết?
- 4. Các loại hương thường được sử dụng trong ngày Tết
- 5. Những lưu ý quan trọng khi thắp hương ngày Tết
 |
1. Thắp bao nhiêu nén hương trên bàn thờ ngày Tết?
– 1 hay 3 nén?
Phật không phải ở trên bàn thờ, trong những pho tượng, mà là ở trong tâm của tất cả con người. Đạo Phật cũng cho rằng việc đốt hương chỉ mang tính biểu tượng là chính chứ không có kinh sách nào nói về việc phải làm điều này trong các buổi lễ.
Thắp 1 nén hương:
Cách thường dùng để thờ cúng thần linh trong nhà và được gọi là Bình An hương. Theo đó, nếu muốn cầu người nhà bình an, mọi việc thuận lợi thì gia chủ có thể thắp 1 nén hương mỗi buổi sáng tối trong 1 ngày là đủ.
Thắp 3 nén hương:
Theo Đạo Phật, cách thắp hương này gọi là Tam Bảo Hương. Tam Bảo chính là Phật, Pháp và Tăng, trong đó Pháp chính là kinh Phật, còn Tăng là người xuất gia.
Phổ biến các gia đình Việt Nam thắp 1 hoặc 3 nén hương. Ngày lễ Tết, cúng giỗ, động thổ, cưới xin, những khi tiến hành các việc quan trọng trong đời người Việt thường thắp 3 nén hương.
 |
– Dâng hương theo số lẻ?
Theo quan điểm của ông Nguyễn Mạnh Cường (nhà nghiên cứu Phật học, Viện Nghiên cứu và Ứng dụng Tiềm năng con người), có nhiều quan niệm về số nén hương cần dâng, nhưng thường thắp hương theo số lẻ 1, 3, 5, 7, 9. Tuỳ từng lễ mà số lượng hương nên thắp khác nhau.
- Thắp 1 nén hương thể hiện tôn kính, người dương thành tâm cầu nguyện được Trời Phật phù hộ an lành, may mắn….
- Thắp 3 nén có thể đó là đại diện Tam bảo (Phật – Pháp – Tăng); Tam thời (Quá khứ – Hiện tại – Tương lai)…
- Thắp 5 nén hương tượng trưng cho 5 hướng thần linh, hay ngũ hành (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ).
- Thắp 7 và 9 nén hương – tượng trưng cho “vía” của con người (nam 7, nữ 9).
Trong đó 7 nén hương này được gọi là Bắc Đẩu Thất Tinh hương với tên gọi lần lượt là Thiên Xu, Thiên Toàn, Thiên Cơ, Thiên Quyền, Khai Dương, Ngọc Hoành và Dao Quang. Cách thắp 7 nén hương cùng lúc để mời gọi thần linh, thiên tướng, nếu không đến mức độ bất đắc dĩ thì không nên dùng cách thắp hương này.
Còn 9 nén hương được gọi là Cửu cửu liên hoàn hương, được bày theo 3 hàng và 3 cột, trên mời Ngọc Hoàng Đại Đế, dưới mời Thập điện Diêm Vương. Cách thắp hương với 9 nén này là tín hiệu dùng để cầu cứu, trong trường hợp bất đắc dĩ và hầu như không có sự trợ giúp nào của con người thì mới sử dụng, hi vọng Ngọc Hoàng Đại Đế và Thập điện Diêm Vương cứu giúp muôn dân, cứu khổ cứu nạn.
Xem lý giải chi tiết tại: Thắp bao nhiêu nén hương trên bàn thờ là tốt nhất?
2. Cách thắp hương thờ cúng cơ bản
Tư thế cầm hương đúng: Sau khi châm hương, nên cầm hương với tư thế tay trái ở bên ngoài còn tay phải ở bên trong. Sau đó để hai tay giơ cao ngang mày, cung kính hành lễ. Khấn lễ xong, dùng hai tay cắm hương vào bát. Nếu là lễ trước tượng Phật, thì cắm vào lư hương, bắt đầu làm lễ cúng dường chư Phật Bồ tát.
 |
3. Có nên thắp hương liên tục ngày Tết?
– Không nên thắp hương liên tục ngày Tết
– Trường hợp ngoại lệ
4. Các loại hương thường được sử dụng trong ngày Tết
Thông thường trong các ngày Tết ở Việt Nam, mọi người thường sử dụng 3 loại hương sau.
– Hương que:
Loại hương này xuất hiện từ thời kỳ Tống Minh. Thời gian cháy của hương khá dài nên còn được gọi là hương trường thọ hay hương tiên.
Hương que có hai loại, một có lõi và một không lõi. Thông thường, hương dùng trong gia đình là hương que nhỏ, thời gian cháy ngắn, sinh ít khói. Còn hương que to, thời gian đốt dài, được sử dụng cúng ở đình chùa.
– Hương vòng:
So với hương que, thời gian đốt của hương vòng lâu hơn. Có thể chia hương vòng thành 2 loại. Loại cỡ lớn có thể treo trực tiếp lên để đốt hoặc đặt trên giá hương trong lư hương để đốt ở chùa viện, đạo quán hay từ đường.
Còn hương vòng cỡ nhỏ được dùng trong cúng dường hay tu hành cá nhân, thắp ở ban thờ Phật chứ không phải trên bàn thờ gia đình.
– Hương tháp:
Loại hương này được làm từ trầm hương, đàn hương, đinh hương, nhũ hương cộng với nước rồi ép thành hình chóp nhọn nhỏ. Thông thường, tháp hương được đặt trực tiếp trên đĩa hương phẳng để đốt hoặc đốt trong lư có rải tàn hương.
Sau khi đốt, tàn hương loại này sẽ có dạng tháp nhọn, không bị rơi vãi ra xung quanh, sử dụng tương đối tiện lợi, thời gian đốt hương tháp sẽ ngắn hơn so với hương que và hương vòng nên thường được sử dụng trong gia đình.
Lưu ý:
Dù lựa chọn loại hương nào đi chăng nữa nhưng nên sử dụng hương có nguồn gốc từ hương liệu thiên nhiên. Tránh dùng các loại hương làm từ chất hóa học, vừa tổn hại sức khỏe lại không biểu đạt được tấm lòng thành kính đối với thần linh, người đã khuất.
Cách lưu trữ hương: Nên để hương ở nơi cố định, sạch sẽ và khô ráo. Khi mua, nên chọn những hộp hương có thể đậy kín. Không nên để hương chưa đốt trên ban thờ. Khi lấy hương cần phải nhẹ nhàng, thận trọng, tránh làm hương đổ, rơi vãi xuống đất.
Xem chi tiết ở bài viết: Sai lầm trong việc thắp hương ngày Tết
5. Những lưu ý quan trọng khi thắp hương ngày Tết
 |
- Sắp xếp chu đáo vật phẩm cúng dường (hoa quả tươi, nước sạch) trước khi thắp hương.
- Dùng hương làm từ hương liệu thiên nhiên, tránh dùng hương có hóa chất vì tổn hại đến sức khỏe của mọi người.
- Cất giữ hương nơi khô ráo và sạch sẽ. Có hộp đậy kín càng tốt.
- Lấy hương nhẹ nhàng, không nên để hương bị rơi vãi hoặc đổ xuống đất.
- Thường xuyên lau rửa sạch thìa hương, lư hương, hộp hương.
- Khoảng cách người đứng với bát hương vừa tầm, không quá xa, hoặc quá gần.
- Chỉ nên thắp một nén hương. Nếu là bát hương mới có thể dùng 3 nén. Không nên châm cả bó hương vì khói quá nồng, không khí lễ bái bị ô nhiễm, ngột ngạt.
- Sau khi việc cúng bái xong, nếu tàn hương rơi vãi nên dùng khăn sạch để lau. Không dùng miệng thổi tàn hương.
- Nếu hương bị tắt có thể châm lại là được (ở chùa sẽ thu lại thành bó để đốt), không nên tự ý vứt bỏ.
- Không nên thắp hương khấn vái quá nhiều, nhất là khi đồ cúng không có bổ sung mới. Dân gian quan niệm là mời gia tiên về ăn đồ cũ không thể hiện sự thành tâm.
- Hành động mọi người châm lửa vào các nén hương, rồi thổi, hoặc phẩy tay, vẩy cho tắt… sau đó cắm chụm cả 3 nén, thậm chí cả bó hương vào bát hương là không chuẩn, nên bỏ.
- Để tránh động bát hương, không nên tuỳ tiện cắm thêm trụ sắt vào trong bát hương để thắp hương vòng. Nếu dùng, nên thắp hương vòng trong đĩa.
- Việc cắm que hương vào đồ ăn để dâng cúng cũng có thể gây ngộ độc cho người ăn, bởi chân hương thường có lẫn hoá chất.
- Nhà có trẻ nhỏ không nên lạm dụng đốt hương nhiều, ảnh hưởng đến hệ hô hấp của trẻ.
